20 listopada przypada rocznica uchwalenia Deklaracji Praw Dziecka z 1959 roku w trakcie XIV sesji Zgromadzenia Ogólnego ONZ oraz Konwencji o prawach dziecka z 1989 roku.
Deklaracja praw dziecka to zbiór postulatów dotyczących zapewnienia dzieciom właściwych warunków życia i rozwoju, w Konwencji o prawach dziecka zostały spisane wszystkie prawa dziecka. Polska ratyfikowała Konwencję 7 czerwca 1991 r.
W naszej szkole corocznie obchodzimy Międzynarodowy Dzień Praw Dziecka, którego koordynatorkami są p. Wioletta Burdziak- Zabłotny i p. Bożena Zarzyka. W tym roku został on uczczony w nietypowy i oryginalny sposób, ponieważ na korytarzach pojawiła się okolicznościowa dekoracja, a na schodach naklejki prezentujące niektóre prawa. Uczniowie byli zaskoczeni, ale i zaintrygowani tym, co ujrzeli. Dzięki temu mogli na bieżąco skonfrontować swoją wiedzę i podyskutować o przysługujących im prawach. Zwłaszcza, że dotyczą one każdego dziecka, niezależnie od koloru skóry, wyznania, czy pochodzenia.
Rocznica jest okazją do poznania tej tematyki, którą przybliżają między innymi Rzecznik Praw Dziecka, czy Unicef Polska
Janusz Korczak powiedział kiedyś: „nie ma dzieci są ludzie”. I to jest prawda. „Dziecko to także człowiek tylko, że jeszcze mały…”. Przecież każdy dorosły kiedyś również był dzieckiem. Tak więc, podobnie jak każdy dorosły, dziecko jest właścicielem pewnych praw. Nazywają się one prawami człowieka. Źródłem tych praw jest godność człowieka, zwana również człowieczeństwem. W Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej zapisana jest ona w art. 30: „Przyrodzona i niezbywalna godność człowieka stanowi źródło wolności i praw człowieka i obywatela. Jest ona nienaruszalna, a jej poszanowanie i ochrona jest obowiązkiem władz publicznych”. Otóż, ze względu na to, że człowiek przed i po urodzeniu nie jest w stanie funkcjonować samodzielnie, uznano, iż do pewnego momentu swojego życia musi pozostawać pod opieką dorosłych. Konwencja o Prawach Dziecka w art. 1. definiuje „dziecko” jako „każdą istotę ludzką w wieku poniżej osiemnastu lat”.
Prawa dziecka, podobnie jak prawa człowieka podzielone są według kategorii na prawa:
- osobiste, umożliwiające rozwój dziecka. Są to: prawo do życia, prawo do tożsamości, prawo do rozwoju, prawo do wychowania w rodzinie, prawo do wyrażania własnych poglądów, prawo do informacji;
- polityczne lub publiczne, dzięki którym dziecko wyraża swoje poglądy i uczestniczy w życiu swojej grupy, społeczności, państwa. Są to prawa: prawo do wyrażania własnych poglądów, prawo do uczestniczenia w stowarzyszeniach;
- socjalne, które są obowiązkami państwa i dorosłych do stworzenia odpowiednich warunków do rozwoju umysłowego i fizycznego dziecka. Są to: prawo do godnych warunków życia i odpowiedniego poziomu życia, prawo do opieki zdrowotnej, prawo do odpoczynku;
- ekonomiczne, umożliwiające dziecku przygotowywanie się do niezależności materialnej od innych. Najważniejszym jest prawo do nauki; ponadto ochrona prawa pracy podejmowanej, czy to w ramach obowiązku nauki czy wakacyjnego zarobku.
Ratyfikując Konwencję o Prawach Dziecka, państwo i dorośli zobowiązali się do uznania dobra dziecka za najwyższy cel w traktowaniu człowieka – dziecka. Zobowiązali się również do przygotowanie dziecka do dorosłego życia i ochrony dziecka przed wszelkiego rodzaju przemocą.
